مهاجرت به استرالیا از طریق تمکن مالی در سال 2025

استرالیا همواره به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین مقاصد مهاجرتی برای ایرانیان شناخته شده است؛ دلیل این امر، کیفیت بالای زندگی، اقتصاد پایدار، فرصت‌های آموزشی و شغلی فراوان و رویکرد فعال دولت این کشور نسبت به جذب مهاجران واجد شرایط می‌باشد. تا سال ۲۰۲۵، استرالیا بیش از هشتاد هزار ایرانی مهاجر را به خود جذب کرده است و هر ساله سیاست‌های جدیدی برای ساماندهی بهتر فرآیندهای مهاجرتی اتخاذ می‌نماید. مهاجرت از طریق تمکن مالی (سرمایه‌گذاری یا اثبات توان مالی) جزو روش‌های معتبر و قدیمی اخذ اقامت در این کشور محسوب می‌شود، اما در یک سال گذشته تغییرات قابل توجهی در این مسیر رخ داده است.

هدف این گزارش، ارائه تصویری جامع و به‌روزرسانی شده از شرایط، محدودیت‌ها، انواع مسیرها، مدارک لازم، مراحل اداری، مزایا و معایب مهاجرت به استرالیا از طریق تمکن مالی مخصوصاً برای ایرانیان در سال ۲۰۲۵ است. علاوه بر آن، خواننده با آخرین روندها، اصلاحات قانونی، میزان تمکن مورد نیاز، هزینه‌ها، نحوه الحاق خانواده و مقایسه با مسیرهای مهاجرتی دیگر آشنا می‌شود.

۱. شرایط کلی مهاجرت به استرالیا از طریق تمکن مالی (۲۰۲۵)

سرمایه‌گذاری و اثبات تمکن مالی به عنوان دو رویکرد کلان مهاجرت مالی به استرالیا مطرح است. هر فردی که مایل به استفاده از این روش باشد باید الزامات عمومی (مانند سلامت جسمی، نداشتن سوءپیشینه، گردش مالی شفاف و ارائه مدارک کافی) را رعایت نماید. این دسته از ویزاها عمدتاً موقتی هستند اما در نهایت می‌توانند به اقامت دائم منجر شوند، البته در صورت رعایت کامل شرایط سرمایه‌گذاری و مدت زمان لازم حضور در استرالیا.

شرایط اساسی برای همه متقاضیان عبارت‌اند از:

• اثبات منشأ قانونی سرمایه یا درآمد
• داشتن سرمایه نقد یا دارایی تجمیعی در سطح مورد نیاز
• عدم سوء پیشینه قضایی و مالی
• ارائه برنامه سرمایه‌گذاری یا فعالیت اقتصادی مورد تأیید دولت استرالیا
• برخورداری از سلامت جسمانی طبق استانداردهای کشور مقصد
• رعایت مقررات مالیاتی و محدودیت‌های مقابله با پولشویی و تأمین مالی غیرقانونی

نکته مهم سال ۲۰۲۵، افزایش سطح حداقلی سرمایه‌گذاری به دنبال اصلاح سیاست‌های مهاجرتی و نیاز به اثبات اعتبار و شفافیت بیشتر منابع مالی است.

۲. انواع ویزاهای مبتنی بر تمکن مالی و سرمایه‌گذاری و ساب‌کلاس‌ها

مسیر مهاجرت مالی به استرالیا تحت زیرمجموعه ویزاهای سرمایه‌گذاری (Business Innovation and Investment) تعریف می‌شود. این برنامه که به‌اختصار BIIP خوانده می‌شد، از جمله زیرشاخه‌های کلیدی زیر بهره می‌برد:

• ویزای ۱۸۸ (ساب‌کلاس 188): ویزای موقت سرمایه‌گذاری با چهار زیرشاخه اصلی (Business Innovation، Investor، Significant Investor، Premium Investor و Entrepreneur)
• ویزای ۸۸۸ (ساب‌کلاس 888):  ویزای دائمی سرمایه‌گذاری به عنوان مرحله بعدی پس از ویزای ۱۸۸
• ویزای ۱۳۲ (ساب‌کلاس 132): مختص کارآفرینان و نخبگان اقتصادی (تا زمان حذف در سال‌های اخیر)
• ویزای ۸۹۱ (ساب‌کلاس 891): برای افرادی که سرمایه موردنظر را برای مدت معین نگه داشته‌اند.

نکته مهم ۲۰۲۵: با بسته شدن پذیرش ویزاهای سرمایه‌گذاری فوق‌الذکر از جولای ۲۰۲۴، عملاً درخواست جدید برای ویزاهای ۱۸۸ امکان‌پذیر نیست، اما پرونده‌های قبلی در دست بررسی و اجرا هستند. همچنین، امکان تبدیل این ویزاها به اقامت دائم در صورت تحقق شرایط (مانند مدت زمان سرمایه‌گذاری و حضور در استرالیا) باقی مانده است.

مقایسه انواع ویزاهای مالی

۳. مبالغ مورد نیاز و ریز ساختار اثبات تمکن مالی

افزایش قابل توجه سطح سرمایه‌‌گذاری لازم جهت مهاجرت مالی به استرالیا طی دو سال اخیر، واکنشی به اهداف کلان دولت استرالیا برای جذب سرمایه‌گذاران واقعی و پیشگیری از سوءاستفاده از مسیرهای سرمایه‌گذاری ارزان بوده است. به این ترتیب برای ویزای SIV یا ویزای پرطرفدار  Golden Visa، حداقل مبلغ مورد نیاز معادل ۵ میلیون دلار استرالیا تعیین شده است که باید در ترکیب مشخص بین سه حوزه: صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر، شرکت‌های در حال رشد و ابزارهای مالی متعدد تقسیم شود.

ساختار تقسیم مبلغ ۵ میلیون دلاری در SIV

شرایط کلی اثبات تمکن برای مسیرهای مختلف

• ویزای سرمایه‌گذاری معمولی (188B) : از سال ۲۰۲۵ حداقل ۲.۵ میلیون دلار استرالیا به صورت سرمایه فعال و دارایی منقول و غیرمنقول، تحت نظر دولت ایالتی باید از روز اول فراهم باشد.
• ویزای کارآفرینی (Entrepreneur) :  حداقل ۲۰۰ هزار دلار استرالیا سرمایه اولیه، ایجاد سه شغل جدید و ارزیابی شش ماهه عملکرد
• ویزای تحصیلی (ساب‌کلاس ۵۰۰): تمکن مالی سالانه معادل ۲۹,۷۱۰ دلار برای فرد مجرد، به اضافه هزینه همسر و فرزند (در صورت همراهی).

۴. مدارک مورد نیاز برای اثبات تمکن مالی

سختگیری دولت استرالیا در صحت منابع مالی و صحت عملکرد بانکی متقاضیان مشهود است. در واقع، مدارک فقط به یک گواهی موجودی ختم نشده بلکه زنجیره کامل اسناد، راستی‌آزمایی منابع و دلایل انتقال سرمایه مورد نیاز خواهد بود. در مسیر ویزای سرمایه‌گذاری یا تمکن مالی موارد زیر الزامی است:

فهرست مدارک اصلی موردنیاز

تمام مدارک مالی علاوه بر ترجمه رسمی، نیازمند شرح شفاف و راستی‌آزمایی منشأ وجوه به زبان انگلیسی هستند. هرگونه انتقال بزرگ یا واریز اخیر باید با اسناد پشتیبان (مانند فروش ملک، ارث، یا وام بانکی) توجیه شود تا احتمال رد شدن پرونده کاهش یابد.

۵. مراحل درخواست و فرآیند اداری ویزای سرمایه‌گذاری و تمکن مالی

مسیر موفقیت در مهاجرت مالی هم به برنامه‌ریزی دقیق و هم به آمادگی برای فرایندی نسبتاً طولانی نیاز دارد. تعلل در هریک از مراحل یا نقص مدارک منجر به تاخیر یا ریجکت می‌شود.

جدول مراحل قدم‌به‌قدم ویزای سرمایه‌گذاری/تمکن مالی استرالیا

تحلیل:
کل فرآیند از ارزیابی اولیه تا اخذ ویزا ممکن است بین ۱۲ تا ۳۵ ماه زمان ببرد؛ بسته به نوع مسیر، تکمیل بودن مدارک، ایالت منتخب و وضعیت خاص ملیت (ایرانی یا غیره) در فواصل زمانی قابل تغییر است.

۶. محدودیت‌ها، تعهدات و الزامات خاص برای ایرانیان

محدودیت‌های عمومی مسیر تمکن مالی/سرمایه‌گذاری

• نیاز به شفافیت کامل در مدارک و منابع سرمایه؛ حتی یک نقل و انتقال مشکوک موجب رد فوری پرونده خواهد شد.
• محدودیت مدت حضور: برای مسیر SIV، سرپرست خانواده باید سالانه حداقل ۴۰ روز در استرالیا باشد یا همسر ۱۸۰ روز.
• سرمایه‌گذاری باید در حوزه‌های تأیید شده دولت (استارتاپ، شرکت‌های بورس و غیره) باشد؛ سرمایه‌گذاری در املاک مسکونی ممنوع است.
• فرآیند بررسی‌های سلامت و سوءپیشینه به خصوص برای ملیت‌هایی مانند ایران، بسیار دقیق و طولانی شده است.
• کلیه مراحل انتقال وجه باید توسط شبکه‌های مالی رسمی و تایید شده انجام پذیرد و منشأ وجوه اثبات‌پذیر باشد.

چالش‌های ویژه ایرانیان در سال ۲۰۲۵

در سال‌های اخیر و به ویژه ۲۰۲۵، دولت استرالیا به جهت پیچیدگی‌های سیاسی و نگرانی از بازگشت اتباع ایرانی پس از دیپورت، حساسیت بیشتری نسبت به درخواست‌های سرمایه‌گذاری ایرانیان نشان داده است. دلایل عمده ریجکتی یا تاخیر عبارت‌اند از:

• بررسی‌های امنیتی مضاعف و گاهی تاخیر بیش از یک سال در صدور ویزا
• نیاز به اثبات کامل منشأ وجوه خارج از سیستم بانکی داخلی ایران به واسطه تحریم‌ها
• احتمال پیشنهاد سیاست‌های موقت منع/تعلیق صدور ویزا برای برخی کشورها در صورت عدم همکاری در استرداد اتباع دیپورت‌شده (طرح‌هایی که فعلاً تصویب نشده ولی موجب تشویش در میان متقاضیان ایرانی است)
• درصد بالای ریجکتی به دلیل نقص اسناد تمکن، سوءبرداشت از انگیزه سفر یا عدم اثبات پیوند عودت به کشور مبدا (مخصوصاً متقاضیان ویزای توریستی و تحصیلی)

بنابراین ایرانیان باید ضمن همکاری با وکلای مهاجرت مجرب (ثبت‌شده در  MARA )، حتماً بر صحت، دقیق بودن، رسمی بودن و قابل ترجمه بودن همه مدارک و همچنین توضیح کافی برای هر سپرده یا سرمایه غیرعادی تاکید کنند.

۷. مزایا و معایب (محدودیت‌ها) روش مهاجرتی تمکن مالی

مزایای کلیدی

• عدم محدودیت سنی و زبان در برخی زیرشاخه‌ها (به‌ویژه SIV)
• امکان آوردن خانواده (همسر و فرزندان وابسته): همگی از ابتدا اقامت دریافت می‌کنند و از خدمات آموزشی و درمانی بهره‌مند می‌شوند.
• مسیر سریع‌تر به اقامت دائم برای دارندگان سرمایه‌های کلان و فعال
• شمول پوشش بیمه درمانی دولتی و آموزش ارزان
• دسترسی به بازار کار، شبکه مالی و حقوق شهروندی پس از دوره لازم
• عدم الزام به سرمایه‌گذاری فقط در بخش خصوصی؛ مسیرهای حمایتی ویژه از اقتصاد استرالیا
• بدون الزام به داشتن سابقه شغلی در برخی از زیرشاخه‌ها
• امکان استفاده از مزایای مالیاتی ویژه اقامت موقت برای درآمدهای خارجی.

معایب (محدودیت‌های) مهم

• میزان بسیار بالای سرمایه اولیه: نیاز حداقل ۲.۵ تا ۵ میلیون دلار (مبالغ کمتر تنها برای برنامه‌های ویژه فرهنگی یا کارآفرینی نوپا است)
• بسته شدن پذیرش جدید تقریباً همه زیرشاخه‌های سرمایه‌گذاری از نیمه دوم ۲۰۲۴: یعنی متقاضیان جدید عملاً باید منتظر بازگشایی یا اصلاح آئین‌نامه‌ها باشند
• فرآیند طولانی و پرریسک انتقال سرمایه با توجه به محدودیت‌های بانکی ایران
• سختگیری اداره مهاجرت در اثبات منشأ سرمایه و هرگونه شائبه مالیاتی/پولشویی
• عدم امکان سرمایه‌گذاری در املاک مسکونی یا تجاری به منظور اقامت
• الزام به حفظ سرمایه‌گذاری برای کل مدت ویزا (خروج زودتر = قطع ویزا)
• ریسک تحولات ناگهانی سیاست‌گذاری مهاجرتی در صورت تشدید تحریم یا مناقشات سیاسی.

۸. آمارها و روند پذیرش ویزاهای سرمایه‌گذاری/تمکن مالی

بر اساس جدیدترین داده‌های دولتی:

• تا سال ۲۰۲۰، تعداد کل ویزاهای SIV صادرشده به بیش از ۲۳۰۰ فقره با مجموع سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۱.۷ میلیارد دلار استرالیا رسید.
• بیشترین سهم مربوط به متقاضیان چینی، هنگ‌کنگی، مالزیایی و ویتنامی بوده و سهم متقاضیان ایرانی کمتر از ۲ درصد است.
• در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، تعداد پرونده‌های جدید کاهش چشم‌گیر داشته اما پرونده‌های جاری همچنان تحت بررسی هستند.
• میانگین زمان بررسی و پذیرش برای مسیر SIV حدود ۸ تا ۲۳ ماه (داده‌های ۲۰۲۵)، برای سایر زیرشاخه‌ها متغیر بین ۱۴ تا ۴۰ ماه است.
• از نظر میزان ریجکت، بالاترین آمار مربوط به کشورهایی است که مشکلات اثبات منشأ وجوه یا تحریم بانکی دارند.

۹. مقایسه روش تمکن مالی/سرمایه‌گذاری با مسیرهای مهارتی

تحلیل: مسیر سرمایه‌گذاری تنها برای صاحبان سرمایه بزرگ و کمتر از یک درصد متقاضیان ایرانی توصیه می‌شود. راهکار مهاجرت مهارتی، به‌ویژه برای سطوح تحصیل‌کرده و افراد با تخصص دارای تقاضا در استرالیا، به مراتب ارزان‌تر و انعطاف‌پذیرتر است، اما نیاز به نمره زبان و سابقه شغلی قوی دارد.

۱۰. هزینه‌های درخواست و هزینه‌های جانبی

جدول خلاصه هزینه‌های مسیر سرمایه‌گذاری (اعداد تخمینی)

نکته: هزینه واقعی انتقال وجوه از ایران، گاهی تا ۵ درصد مبلغ کل سرمایه، با احتساب هزینه‌های صرافی‌های بین‌المللی و ریسک تبدیل ارز خواهد بود. همچنین در صورت ریجکت شدن پرونده، هزینه اپلای غیرقابل برگشت است (اما اصل سرمایه معمولاً بعد از کسر کارمزد قابل استرداد است).

۱۱. زمان پردازش و مدت انتظار صدور ویزا

براساس داده‌های رسمی و تجربه موسسات مهاجرت:

• ویزاهای سرمایه‌گذاری ساب‌کلاس ۱۸۸: متوسط ۸ تا ۴۰ ماه (بسته به نوع و حجم پرونده)
• ویزای SIV طلایی (Golden Visa) : ۸ تا ۲۳ ماه
• ساب‌کلاس دائم ۸۸۸: ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از پایان دوره سرمایه‌گذاری
• ویزای تحصیلی: معمولاً ۳۰ روز (برای پرونده کامل)
• هرگونه نقص یا پرسش اضافی از سوی اداره مهاجرت ممکن است زمان کل را حتی دوبرابر کند
• حساسیت پرونده‌های ایرانی سبب افزایش بازه میانگین زمان صدور می‌شود.

۱۲. شرایط همراهی خانواده و امتیازات برای وابستگان

تمام ویزاهای سرمایه‌گذاری و تمکن مالی به متقاضی امکان همراهی همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال (یا تا ۲۳ سال در صورت اثبات وابستگی مالی) می‌دهد. اعضای خانواده:

• از همان ابتدا اجازه اقامت، کار و تحصیل دارند
• در صورت واجد شرایط بودن، در پروسه دریافت PR و شهروندی قرار می‌گیرند
• ملزم به ارائه مدارک سلامت، سوءپیشینه و اثبات رابطه (سند ازدواج/تولد) هستند
• از بیمه درمانی مدیکر (پس از PR) و امکانات مدرسه رایگان بهره‌مند می‌شوند

در پذیرش نهایی ویزا، موسسه آموزشی یا اداره مهاجرت بر برازش اسناد و تعلق مالی و خانوادگی تأکید ویژه خواهد داشت.

۱۳. الزامات سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تأیید شده

برای حفظ اعتبار مسیر، سرمایه فقط باید در حوزه‌های تحت حمایت دولت استرالیا به کار گرفته شود. عمده این حوزه‌ها عبارت است از:

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر و استارتاپ‌ها
• شرکت‌های تازه وارد بورس استرالیا (ASX)
• صندوق‌های متوازن، اوراق قرضه، ابزارهای مالی و زیرساختی
• شرکت‌های فناوری‌محور یا بخش‌های اولویت ملی

سرمایه‌گذاری مستقیم در املاک مسکونی نه تنها غیرمجاز است بلکه منجر به رد کامل درخواست خواهد شد. هرگونه تخلف یا انتقال سرمایه به حوزه غیرمجاز بدون هماهنگی با وکیل مهاجرت و اخذ مجوز از FIRB (Foreign Investment Review Board) جرم محسوب شده و منجر به لغو ویزا و احتمال دیپورت می‌شود.

۱۴. مسیر دریافت اقامت دائم و شهروندی از طریق تمکن مالی

پس از پایان مدت سرمایه‌گذاری و تحقق حداقل حضور فیزیکی و تعهدات قراردادی، متقاضیان می‌توانند برای انتقال ویزای خود از وضعیت موقت به دائم (ساسب‌کلاس ۸۸۸) اقدام نمایند. شرایط کلیدی در این مرحله عبارت‌اند از:

• حفظ سرمایه‌گذاری در حوزه مورد تایید برای مدت دست‌کم چهار سال
• حضور حداقل ۴۰ روز در سال سرپرست یا ۱۸۰ روز در سال همسر (برای SIV)
• عدم ارتکاب جرم و رعایت مفاد حقوقی قرارداد مهاجرتی
• اثبات پیشرفت واقعی فعالیت اقتصادی یا رشد سهام در بخش‌های منتخب

پس از دریافت PR و طی چهار سال اقامت قانونی و حضور موثر، متقاضی می‌تواند برای اخذ شهروندی استرالیا (سیتی‌زن‌شیپ) اقدام کند؛ الزامات زبان انگلیسی، آزمون شهروندی، عدم سوءپیشینه و معرفی اصول وفاداری به دولت و مردم استرالیا باید رعایت شود.

۱۵. تاثیر مسیر تمکن مالی در سیستم امتیازبندی (Points Test) و مسیرهای جایگزین

برخلاف مسیر مهارتی و بسیاری از مسیرهای مهاجرتی استرالیا، بخش عمده مسیرهای سرمایه‌گذاری و تمکن مالی (به‌ویژه SIV) نیازی به کسب امتیاز خاص یا نمره زبان ندارند؛ تنها در سابکلاس‌های خاص (مانند ۱۸۸A و ۱۸۸B) شرط امتیاز ۶۵ (معیار سن، تحصیلات، سابقه و ...) الزامی است. این مسیرها به ویژه برای افراد بالای ۴۵ سال، افراد بدون سوابق کاری در لیست مشاغل و کسانی با نمره زبان پایین مناسب‌اند.

مسیرهای جایگزین (ویزاهای مهارتی، کاری، تحصیلی یا خانوادگی) برای اکثریت ایرانیان واجد شرایط به مراتب کم‌هزینه‌تر و در دسترس‌تر هستند، هرچند فرآیند آن‌ها مبتنی بر رقابت و امتیازدهی است و نیازمند مدارک زبان و سابقه شغلی معین می‌باشد.

در سال ۲۰۲۵، مسیر مهاجرت به استرالیا از طریق تمکن مالی با الزامات سخت‌گیرانه‌تر، سرمایه کلان‌تر و محدودیت‌های پردامنه‌تر نسبت به دهه پیش مواجه است. گرچه فایلینگ‌های قبل از جولای ۲۰۲۴ (ویزای SIV، سرمایه‌گذاری و...) در حال پردازش هستند، پذیرش جدید چشم‌گیر متوقف و تنها در صورت بازگشایی طرح‌های جدید امکان ورود از این مسیر باقی خواهد ماند.