مهاجرت کاری و جاب آفر قطر 2025 (بیمه، اسکان و حقوق دلاری)

قطر به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان، جذابیت خود را مدیون ثبات اقتصادی کم‌نظیر مبتنی بر منابع عظیم نفت و گاز طبیعی مایع (LNG) است. این ثبات، حتی در مواجهه با نوسانات اقتصادی جهانی، حفظ شده است و قطر را به مرکزی کلیدی در خاورمیانه تبدیل کرده است. تقاضای بالا برای جذب نیروی کار متخصص عمدتاً ناشی از سرمایه‌گذاری‌های عظیم و مستمر در راستای "چشم‌انداز ملی ۲۰۳۰" (National Vision 2030) است، که هدف آن تنوع‌بخشی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بخش‌هایی مانند بهداشت، فناوری اطلاعات، مهندسی و ساخت‌وساز می‌باشد. بزرگترین مزیت مالی برای مهاجران، نرخ صفر درصد مالیات بر درآمد شخصی است که امکان پس‌انداز قابل توجهی را فراهم می‌آورد و میانگین حقوق مشاغل تخصصی را در سطحی بسیار رقابتی (در برخی تخصص‌ها تا ۵۰,۰۰۰ یا ۷۰,۰۰۰ ریال قطری در ماه) قرار می‌دهد. همچنین، میزبانی موفق جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ یک نقطه عطف در افزایش توجه بین‌المللی به این کشور بود که موجب جذب مستمر سرمایه‌گذاران و متخصصان خارجی شده است.   

بازار کار قطر وابستگی ساختاری و شدیدی به نیروی کار خارجی دارد؛ به‌طوری که آمارها نشان می‌دهد تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد از کل جمعیت ساکن قطر را مهاجران تشکیل می‌دهند. این ترکیب جمعیتی، یک محیط چندملیتی و فرهنگی متنوع ایجاد کرده است که سازگاری با شرایط زندگی جدید را برای مهاجران آسان می‌سازد. این وابستگی بالا به نیروی کار بین‌المللی، تأیید می‌کند که اقتصاد قطر عملاً به عرضه پایدار نیروی کار ماهر متکی است. به همین دلیل، سیاست‌های مهاجرتی (مانند لغو گواهی عدم اعتراض کارفرما یا NOC که در ادامه توضیح داده خواهد شد) اغلب در جهت تضمین ثبات عرضه نیروی کار ماهر و حفظ جذابیت قطر در بازار جهانی کار تنظیم می‌شوند. علاوه بر این، نرخ بیکاری در قطر با آمار بسیار پایین (حدود ۰.۱ درصد) ، نشان‌دهنده پویایی بالای بازار کار و وجود فرصت‌های شغلی فراوان برای متخصصان است. نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی قطر به ایران نیز یکی دیگر از عوامل مهم جذابیت این مقصد برای متقاضیان ایرانی محسوب می‌شود.   

شرایط زندگی و رفاه اجتماعی

زندگی در قطر از استانداردهای بالایی برخوردار است و زیرساخت‌های شهری، بهداشتی، آموزشی و امنیتی آن بسیار مدرن و پیشرفته هستند. قطر به عنوان یکی از امن‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود و نرخ جرم و جنایت در آن پایین است. با این حال، مهم‌ترین ملاحظه برای مهاجران، هزینه بالای زندگی است. دوحه به طور کلی یک شهر لوکس و گران محسوب می‌شود و هزینه‌ها نسبت به ایران بسیار بالاتر است، هرچند ممکن است در مقایسه با بسیاری از کشورهای غربی، معقول‌تر باشد. اگرچه متخصصان از درآمد معاف از مالیات بهره می‌برند، اما در صورتی که بسته پیشنهادی شغلی (جاب آفر) شامل کمک هزینه مسکن کافی نباشد، هزینه‌های سرسام‌آور مسکن و زندگی در دوحه می‌تواند بخش قابل توجهی از درآمد را جذب کند. این موضوع یک چالش عملیاتی مهم برای حفظ حاشیه پس‌انداز ایجاد می‌کند و متخصصان را وادار می‌سازد که نه تنها بر روی دستمزد پایه، بلکه بر روی کمک‌هزینه‌های مسکن نیز با دقت مذاکره کنند. همچنین، در بخش آموزش، غیربومیان باید برای تحصیل فرزندان خود شهریه بپردازند، چرا که خدمات آموزشی رایگان تنها شامل شهروندان بومی می‌شود.   

محیط زندگی در قطر ترکیبی از سنت‌های عمیق اسلامی و مدرنیته بین‌المللی است و مهاجران در صورت تبعیت از سنت‌ها و احترام به عقاید دینی می‌توانند از تمامی امکانات شهروندی بهره‌مند شوند. جامعه ایرانیان در قطر نیز فعال است و امکان دسترسی به خدمات و محصولات فرهنگی ایرانی وجود دارد. با این حال، جنبه‌های اقلیمی و عملیاتی خاصی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. آب و هوای قطر گرم و شرجی است و در طول ماه‌های تابستان، تحمل گرمای هوا برای افرادی که به این شرایط عادت ندارند، دشوار است. گرمای شدید اغلب به این معنی است که بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی و اوقات فراغت در فضای باز، به‌جز در ماه‌های زمستان، عملاً به فضاهای بسته و تهویه مطبوع محدود می‌شود، که این تغییر سبک زندگی برای برخی مهاجران می‌تواند یک چالش باشد. نکته دیگر در مورد زیرساخت‌ها این است که سیستم آبرسانی شهری قطر برای آشامیدن چندان مناسب نیست و نیاز به استفاده از آب تصفیه‌شده یا آب معدنی وجود دارد.   

همه مسیرهای مبتنی بر پیشنهاد شغلی

مهاجرت کاری به قطر تقریباً به‌طور کامل مبتنی بر دریافت پیشنهاد شغلی رسمی (Job Offer) از یک کارفرمای قطری است. کارفرما نقش حامی (Sponsor) را ایفا می‌کند و مسئولیت اصلی فرآیند اخذ مجوز کار، ویزا، و مجوز اقامت را بر عهده دارد. این ساختار به دولت قطر اجازه می‌دهد که کنترل مستقیمی بر عرضه نیروی کار و مهاجران ورودی داشته باشد.   

ویزای اقامت کاری (Employment Residence Permit - ERP)

این متداول‌ترین مسیر برای کارگران خارجی است که قصد اقامت بلندمدت و شروع به کار رسمی در قطر را دارند. این ویزا مستلزم دریافت یک پیشنهاد شغلی معتبر از یک شرکت ثبت‌شده در قطر است. پس از آنکه کارفرما مجوز کار را از وزارت کار اخذ کرد، برای اخذ مجوز اقامت (ERP) کارمند اقدام می‌کند. مجوز ERP معمولاً برای چند سال صادر می‌شود. یکی از مزایای مهم این مسیر، امکان همراهی خانواده (همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال) است، مشروط بر آنکه فرد متقاضی حداقل درآمد ماهانه ۱۰,۰۰۰ ریال قطری را احراز کند تا بتواند ویزای اقامت خانوادگی (Family Residence Visa) را دریافت نماید. داشتن سابقه کاری مرتبط و مدارک تحصیلی تأیید شده برای این مسیر الزامی است.   

ویزای کاری موقت (Temporary Work Visa)

این ویزا برای پروژه‌های کوتاه‌مدت یا انجام وظایف خاص در مدت زمان محدود صادر می‌شود و معمولاً اعتبار آن ۹۰ روز یا کمتر است. این مسیر برای افرادی مناسب است که برای نصب تجهیزات تخصصی، انجام آموزش‌های فنی، یا تکمیل وظایفی که ماهیت بلندمدت ندارند، به قطر سفر می‌کنند. در این حالت نیز کارفرما در قطر باید فرآیند درخواست را آغاز کند، اما الزامات اداری آن نسبت به ERP سبک‌تر است.   

ویزای تجاری (Business Visa)

ویزای تجاری یا ویزای دیدار تجاری برای متخصصانی صادر می‌شود که نیاز به انجام مذاکرات، شرکت در کنفرانس‌ها، یا امضای قراردادها دارند و ماهیت شغل آن‌ها مستلزم اشتغال دائم نیست. این ویزا ماهیت کوتاه‌مدت دارد (۳۰ تا ۹۰ روز) و برای شروع کار رسمی طولانی‌مدت مناسب نیست، اما می‌تواند به عنوان گام اولیه برای متخصصانی که به دنبال شبکه سازی و نهایی کردن جاب آفر در قطر هستند، استفاده شود.   

سطح زبان مورد نیاز برای مسیرهای شغلی

برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، ارائه مدرک رسمی زبان (مانند آیلتس یا تافل) برای اخذ ویزای کار در قطر یک الزام رسمی دولتی نیست. با این حال، توانایی زبانی مناسب (معمولاً انگلیسی) یک شرط اساسی و اجرایی از سوی کارفرما است. بازار کار تخصصی قطر، به دلیل حضور ۹۰ درصدی نیروی کار خارجی، کاملاً به زبان انگلیسی به عنوان زبان مشترک کسب‌وکار متکی است. بنابراین، برای موفقیت در مصاحبه‌های شغلی و محیط کار تخصصی (مانند IT، مهندسی و مالی)، تسلط بالا به انگلیسی (در سطح آیلتس ۶.۵ یا بالاتر) یک شرط ضمنی و حیاتی محسوب می‌شود.   

سطح زبان مورد نیاز برای مسیرهای کاری مبتنی بر پیشنهاد شغلی قطر

روش‌های کاریابی و سایت‌ها و آژانس‌های کاریابی

کاریابی موفق در قطر مستلزم استفاده از یک استراتژی ترکیبی شامل پلتفرم‌های آنلاین، شبکه‌سازی حرفه‌ای و واسطه‌های متخصص است.

۱. پلتفرم‌های کاریابی آنلاین بین‌المللی و منطقه‌ای

این سایت‌ها اصلی‌ترین ابزارها برای جستجوی موقعیت‌های شغلی در قطر هستند. پلتفرم‌های بین‌المللی پرکاربرد شامل Indeed Qatar (qa.indeed.com) است که بخش مخصوص قطر آن بسیار فعال است. برای متخصصان و مدیران، LinkedIn Jobs کانالی ضروری برای مشاغل سطح بالا و مدیریتی محسوب می‌شود.

در حالی که سایت‌هایی مانند Indeed حجم بالایی از آگهی‌ها را پوشش می‌دهند، لینکدین به دلیل تمرکز بر متخصصان، کانال اصلی برای مشاغل تخصصی (با حقوق ۲۰,۰۰۰ ریال قطر و بالاتر) است و کارفرمایان از آن برای فیلتر کردن نیروی کار بین‌المللی با کیفیت استفاده می‌کنند. پلتفرم‌های منطقه‌ای و محلی مانند Bayt.com و GulfTalent.com نیز جزو وب‌سایت‌های پیشرو در منطقه خلیج فارس هستند که تنوع بالایی از فرصت‌های شغلی در قطر را ارائه می‌دهند.

 علاوه بر این، QatarLiving.com و www.jobsinqatar.org نیز منابع مفیدی برای جستجوی عمومی‌تر فرصت‌ها هستند.   

۲. آژانس‌های استخدام تخصصی و بین‌المللی

شرکت‌های بزرگ و پروژه‌های زیرساختی اغلب از طریق آژانس‌های استخدام متخصص، نیروی کار خود را جذب می‌کنند. موسسات محلی مانند Al Tahri Manpower Agency، Brunel، Qatar Gateway Manpower، Diamond Manpower Supply و Al Noof Recruitment Services به طور خاص در زمینه تأمین نیروی کار برای صنایع قطر فعالیت می‌کنند.

 برای متقاضیان خارجی، استفاده از دفاتر کاریابی بین‌المللی دارای مجوز (مانند کاریابی بین‌المللی فرصت در ایران) که امکان اعزام نیرو به قطر را دارند، می‌تواند فرآیند کاریابی را تسهیل کند. لازم به ذکر است که تأسیس نهادهایی مانند صندوق حمایت از کارگران و مراکز ویزای قطر (QVCs) توسط دولت، نشان‌دهنده تلاش برای نظارت بر فرآیند جذب و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی توسط آژانس‌های کاریابی در کشورهای مبدأ است.   

۳. کاریابی مستقیم و شبکه‌سازی

یکی از موثرترین روش‌ها، مراجعه مستقیم به وب‌سایت‌های شرکت‌های بزرگ است، مانند شرکت Hamad Medical Corporation برای کادر درمان  یا شرکت‌های بزرگ نفت و گاز. علاوه بر این، شبکه‌سازی حرفه‌ای، به‌ویژه در محیط‌های آنلاین، می‌تواند به کشف فرصت‌های پنهان یا ایجاد ارجاع (Referral) کمک کند.   

حداقل دستمزد

در سال ۲۰۲۵، حداقل دستمزد در قطر بر اساس اصلاحات اعمال شده توسط قانون شماره ۱۷ سال ۲۰۲۰ ثابت باقی مانده است. این قانون یک تحول مهم تاریخی در اصلاحات کار قطر محسوب می‌شود.

۱. ساختار حداقل دستمزد و کمک‌هزینه‌های اجباری

حداقل دستمزد ماهانه برای تمامی کارگران (شامل کارگران خانگی و تمامی ملیت‌ها) مبلغ ۱۰۰۰ ریال قطری (QAR) تعیین شده است. این قانون از مارس ۲۰۲۱ به اجرا درآمد و همچنان در سال ۲۰۲۵ پابرجا است. علاوه بر حداقل دستمزد پایه، کارفرمایان موظفند در صورتی که مسکن یا غذا را مستقیماً برای کارگر فراهم نکنند، کمک‌هزینه‌های اجباری زیر را بپردازند :   

• کمک‌هزینه مسکن: حداقل ۵۰۰ ریال قطری در ماه.
• کمک‌هزینه غذا: حداقل ۳۰۰ ریال قطری در ماه. بنابراین، در شرایطی که کارفرما هیچ‌گونه خدمات اسکان و غذا ارائه ندهد، حداقل دریافتی کارگر به ۱۸۰۰ ریال قطری در ماه می‌رسد.   

۲. تأثیر بر نیروی کار متخصص و پویایی قدرت خرید

این قانون حداقل دستمزد، بیشتر بر وضعیت کارگران غیرماهر و خدماتی که حقوق‌های پایینی داشتند، تأثیر می‌گذارد و سطح پایه حمایتی را برای آن‌ها تضمین می‌کند. برای متخصصان و کارگران ماهر در حوزه‌های مهندسی، مالی و IT که میانگین حقوق ماهانه آن‌ها اغلب بین ۱۲,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ ریال قطری است ، این قانون تأثیر مستقیمی بر درآمد نخواهد داشت. با این حال، کارفرمایان برای جذب متخصصان بین‌المللی، رقابت را از طریق ارائه بسته‌های رفاهی جامع (مانند مسکن رایگان، خودرو، بیمه درمانی ممتاز و بلیت سفر سالانه) دنبال می‌کنند تا در بازار جهانی رقابتی باقی بمانند. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد که در حالی که حداقل دستمزد ثابت است، میانگین افزایش حقوق در قطر ۷ درصد در سال تخمین زده شده است، در شرایطی که نرخ تورم سالانه بسیار پایین است (کمتر از ۱ درصد در مارس ۲۰۲۴). این تفاوت (افزایش ۷ درصدی در مقابل تورم ۰.۹۸ درصدی) نشان‌دهنده افزایش قدرت خرید واقعی برای مهاجران متخصص در طول زمان است که یک مزیت رقابتی مهم در مقابل بسیاری از کشورهای دیگر محسوب می‌شود.   

پوشش جامع سیستم تأمین اجتماعی و بیمه درمانی و اجتماعی و اسکان

نظام رفاهی قطر برای کارگران خارجی تفاوت‌های ساختاری با سیستم‌های تأمین اجتماعی در بسیاری از نقاط جهان دارد و متکی بر مسئولیت کارفرما و بیمه‌های خصوصی است.

۱. نظام بیمه سلامت و درمانی

بیمه سلامت پایه برای تمام افراد ساکن قطر (شهروند و غیرشهروند) برقرار است. طبق قانون، کارفرمایان مسئولیت پرداخت بیمه درمانی کارمندان غیرقطری و خانواده‌هایشان را بر عهده دارند. این یک الزام قانونی است. با این حال، دولت قطر با استفاده از ابزارهایی، امکان استفاده کامل غیرشهروندان از نظام سلامت پایه را محدود کرده است، به طوری که این بیمه پایه ممکن است پوشش مورد انتظار را نداشته باشد. به همین دلیل، بسیاری از مهاجران، به‌ویژه در رده‌های شغلی بالا، به دنبال خرید بیمه درمانی خصوصی یا بین‌المللی هستند تا به خدمات با سطح بالاتر و مراقبت‌های تکمیلی دسترسی یابند. ارائه بیمه تکمیلی ممتاز توسط کارفرما یک مزیت رقابتی کلیدی برای جذب متخصصان است.   

۲. سیستم تأمین اجتماعی

نظام تأمین اجتماعی عمومی قطر (شامل مقرری بازنشستگی، بیکاری و از کارافتادگی) عمدتاً مختص شهروندان قطری است و کارگران خارجی در بخش خصوصی معمولاً از این مزایای دولتی برخوردار نیستند. نبود پوشش بازنشستگی و بیمه بیکاری برای مهاجران، آن‌ها را مجبور می‌سازد تا استراتژی مالی مبتنی بر پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خصوصی را در دوران اشتغال خود تدوین کنند. از آنجایی که درآمدشان معاف از مالیات است، نرخ پس‌انداز بالا برای تأمین آینده و بازنشستگی ضروری به شمار می‌رود، که هدف اصلی بسیاری از متخصصان برای کار در قطر (یعنی کسب ثروت سریع و بازگشت یا مهاجرت بعدی) را تقویت می‌کند. البته، صندوق حمایت و بیمه کارگران که در سال ۲۰۱۸ تأسیس شد، برای حمایت از کارگرانی است که حقوق و مطالبات آن‌ها توسط کارفرما پرداخت نشده است، اما این صندوق جایگزین بیمه بیکاری یا بازنشستگی عمومی نیست.   

۳. اسکان کارگران مهاجر

بر اساس قانون حداقل دستمزد، کارفرما موظف است مسکن مناسب را برای کارگر فراهم کند و یا در صورت عدم تأمین مسکن مستقیم، حداقل کمک‌هزینه مسکن ماهانه ۵۰۰ ریال قطری را بپردازد. این حداقل، برای کارگران غیرماهر یک حمایت حیاتی است. با این حال، برای مشاغل سطح بالا و تخصصی، معمولاً مسکن به صورت کاملاً تأمین شده (آپارتمان‌های مبله) یا با کمک هزینه‌هایی بسیار بالاتر از حداقل قانونی (که متناسب با هزینه‌های واقعی در دوحه باشد) ارائه می‌شود. این موضوع باید به‌صراحت در قرارداد کاری (جاب آفر) متخصصان ذکر شود.   

4. پاداش پایان خدمت

پاداش پایان خدمت (EOSG) در قطر یک حق قانونی برای تمام کارگران مهاجری است که حداقل یک سال خدمت مستمر را نزد کارفرمای خود به پایان رسانده باشند، صرف نظر از اینکه به دلیل اتمام قرارداد، استعفا یا فسخ قرارداد (به دلایل قابل قبول) باشد. میزان این پاداش باید بین کارمند و کارفرما مورد توافق قرار گیرد، اما طبق ماده ۵۴ قانون کار قطر، این مبلغ نباید از حقوق سه هفته به ازای هر سال خدمت کمتر باشد. این قانون یک حداقل تضمین شده را برای کارگران تعیین می‌کند، اما در قرارداد کاری می‌توان برای سال‌های بالاتر خدمت، میزان بیشتری را نیز توافق کرد. مبنای محاسبه پاداش پایان خدمت، آخرین حقوق پایه کارمند است و شامل هیچ‌گونه مزایا یا فوق‌العاده‌هایی (مانند کمک هزینه مسکن یا غذا) نمی‌شود و کارفرما موظف است این مبلغ را حداکثر ظرف ۱۴ روز پس از پایان خدمت پرداخت کند.

فرمول استاندارد محاسبه پاداش در قطر بر اساس حداقل قانونی، به این صورت است که حقوق پایه ۲۱ روز از آخرین حقوق پایه کارمند برای هر سال خدمت در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، اگر حقوق پایه یک کارمند ۵,۰۰۰ ریال قطر باشد و او ۳ سال خدمت کرده باشد، میزان پاداش پایان خدمت برابر است با: (حقوق پایه ماهانه / ۳۰ روز) * ۲۱ روز * ۳ سال خدمت. خوشبختانه، برخلاف برخی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، قانون کار قطر سقف حداکثری (مانند حقوق دو سال) برای پاداش پایان خدمت تعیین نکرده و کارمند می‌تواند برای تمام سال‌های خدمت خود پاداش را دریافت کند و برای کسر سال خدمت نیز متناسب با مدت کار، پاداش محاسبه خواهد شد. در صورتی که کارفرما طرح بازنشستگی جایگزینی را ارائه دهد، کارمند ممکن است مشمول دریافت پاداش پایان خدمت نشود، اما کارفرما حق دارد بدهی‌های کارمند به شرکت را از مبلغ پاداش کسر کند.

لیست تخصصی مشاغل مورد نیاز دارای کمبود در ۲۰۲۵

تقاضا برای نیروی کار متخصص در قطر، متمرکز بر حوزه‌هایی است که با پروژه‌های زیرساختی عظیم، توسعه اقتصادی و تحول دیجیتال در ارتباط مستقیم هستند. در سال ۲۰۲۵، مشاغل زیر بیشترین کمبود و تقاضا را خواهند داشت:   

۱. پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی: این بخش به دلیل سرمایه‌گذاری‌های سنگین در تأسیس مراکز درمانی پیشرفته (نظیر مرکز پزشکی سیدرا با بودجه ۸ میلیارد دلاری) و همچنین افزایش جمعیت مهاجر، نیاز مبرمی به پزشکان متخصص (قلب، ارتوپدی، جراحی)، پرستاران و داروسازان دارد. سازمان‌هایی مانند Hamad Medical Corporation (HMC) بزرگ‌ترین استخدام‌کنندگان خارجی در این بخش هستند.   

۲. فناوری اطلاعات (IT): تحول دیجیتال، امنیت سایبری و تحلیل داده‌ها، تقاضا برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، مهندسان شبکه و مشاوران IT را به شدت افزایش داده است.   

۳. مهندسی و ساخت‌وساز: با وجود پایان یافتن پروژه‌های جام جهانی، توسعه شهری و زیرساخت‌های انرژی (نفت و گاز) همچنان به مهندسین متخصص در حوزه‌های مکانیک، عمران، برق و معماری نیاز دارد.   

۴. مالی و اداری: به دلیل نقش قطر به عنوان یک مرکز تجاری و مالی منطقه‌ای، نیاز به مدیران مالی، حسابداران ارشد و متخصصان منابع انسانی برای مدیریت نیروی کار بین‌المللی بالاست.   

در بازار کار قطر، تفاوت فاحشی بین حداقل دستمزد (۱۰۰۰ ریال قطر) و حداکثر حقوق متخصصان (۵۰,۰۰۰ تا ۷۰,۰۰۰ ریال قطر) وجود دارد. این شکاف بزرگ نشان می‌دهد که مهاجرت موفق در قطر به شدت وابسته به سطح تخصص و مدارک بالای متقاضی است. علاوه بر این، متخصصان در حوزه‌هایی مانند پزشکی و مهندسی باید فراتر از مدرک تحصیلی، تأییدیه‌های خاصی از نهادهای مربوطه در قطر را برای اخذ ویزا به دست آورند.   

مشاغل تخصصی مورد نیاز قطر در سال ۲۰۲۵ و میانگین حقوق ماهانه (QAR)

تجربه‌های واقعی مهاجران کاری

تجربه‌های مهاجران کاری در قطر اغلب با فرصت‌های مالی کم‌نظیر و چالش‌های عملیاتی روزمره گره خورده است. مهاجران کاری عمدتاً از درآمد بالا و معافیت کامل از مالیات بر درآمد شخصی به عنوان بزرگترین مزیت یاد می‌کنند که امکان پس‌انداز قابل توجهی را فراهم می‌کند. وجود زیرساخت‌های عالی، امنیت بالا و ثبات سیاسی ، محیطی مناسب برای زندگی حرفه‌ای و خانوادگی ایجاد کرده است. از آنجایی که حدود ۹۰ درصد از جمعیت ساکن قطر را مهاجران تشکیل می‌دهند، محیط کار و زندگی بسیار چندملیتی است که این موضوع سازگاری فرهنگی را آسان می‌سازد. جامعه ایرانیان مقیم قطر نیز فعال است و امکان دسترسی به رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی مرتبط را فراهم می‌کند.   

در مقابل این مزایا، چالش‌های عملیاتی وجود دارند که نیاز به توجه دارند. مهم‌ترین چالش، همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، هزینه‌های بالای زندگی و مسکن است که در صورت عدم پوشش مناسب توسط کارفرما، می‌تواند پس‌انداز متخصصان را به خطر اندازد. علاوه بر این، آب و هوای گرم و مرطوب به خصوص در تابستان، می‌تواند برای کسانی که به این شرایط عادت ندارند، طاقت‌فرسا باشد. گرمای شدید در اکثر فصول سال، الگوی زندگی را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی و اوقات فراغت به فضاهای بسته و تهویه مطبوع محدود می‌شود. از نظر فرهنگی، اگرچه جامعه بین‌المللی است، اما قوانین و محدودیت‌های فرهنگی سنتی همچنان در زندگی عمومی حاکم است و مهاجران باید از آن‌ها تبعیت و احترام بگذارند. نکته مهم دیگر، محدودیت‌های اقامت دائم است؛ اگرچه مهاجران پس از چند سال کار با مجوز می‌توانند برای اقامت دائم اقدام کنند ، اما شرایط اخذ آن بسیار سخت‌گیرانه است. بنابراین، برای اکثریت مهاجران، اقامت در قطر ماهیت موقتی دارد و با هدف اصلی انباشت ثروت انجام می‌شود.   

قوانین جدید برای مهاجرت کاری

قوانین جدید کار قطر که در سال ۲۰۲۰ به تصویب رسید، در راستای بهبود شرایط کارگران و ایجاد شفافیت، تغییرات ساختاری عمده‌ای را به وجود آورده است.

۱. لغو سیستم گواهی عدم اعتراض (NOC) و مجوز خروج

• حذف NOC: بر اساس قانون شماره ۱۹ سال ۲۰۲۰، الزام کارگران مهاجر به دریافت گواهی عدم اعتراض (NOC) از کارفرمای قبلی برای تغییر شغل، به طور کامل لغو شد. این اصلاح، که بخش اصلی سیستم کفاله (Kafala System) را برچید، به کارگران آزادی عمل حرفه‌ای بیشتری می‌دهد و آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر سوءاستفاده‌های کارفرمایان را کاهش می‌دهد. این آزادی حرکت شغلی به قطر کمک می‌کند تا نه تنها به دلیل حقوق، بلکه به دلیل محیط کاری عادلانه‌تر، در جذب متخصصان بین‌المللی با مقاصد توسعه‌یافته‌تر رقابت کند.   
• لغو مجوز خروج: الزام کارگران به اخذ مجوز خروج از کارفرما (Exit Permit) پیش از ترک کشور نیز لغو شده است. این اقدام آزادی سفر را برای کارگران خارجی به شدت بهبود بخشیده است.   

۲. قانون حداقل دستمزد و حمایت از کارگران

• حداقل دستمزد بدون تبعیض: تصویب قانون شماره ۱۷ سال ۲۰۲۰ و تعیین حداقل دستمزد ۱۰۰۰ ریال قطری به همراه کمک‌هزینه‌های غذا و اسکان (۳۰۰ و ۵۰۰ ریال)، قطر را به اولین کشور در منطقه تبدیل کرد که یک حداقل دستمزد غیرتبعیض‌آمیز را برای تمامی ملیت‌ها و بخش‌ها تعیین می‌کند. این قانون به طور مستقیم وضعیت حدود ۱۳ درصد از نیروی کار قطر (تقریباً ۲۸۰,۰۰۰ نفر) را بهبود بخشیده است.   
• صندوق حمایت از کارگران: تأسیس صندوق حمایت و بیمه کارگران، به منظور حفاظت از حقوق و مطالبات کارگران در برابر کارفرمایانی که از پرداخت دستمزد سر باز می‌زنند، انجام شده است.   

با این حال، موفقیت بلندمدت این اصلاحات ساختاری به شدت به توانایی دولت قطر در نظارت و اجرای مؤثر این قوانین وابسته است. سازمان‌های بین‌المللی تأکید دارند که با وجود قوانین مترقی، خطر بهره‌کشی همچنان پابرجاست، مگر اینکه نظارت شدید دولتی بر تمام مراحل استخدام و محیط کار وجود داشته باشد.   

جمع‌بندی

مهاجرت کاری به قطر در سال ۲۰۲۵ از طریق پیشنهاد شغلی، یک مسیر معتبر و بسیار پردرآمد برای متخصصان در حوزه‌های کلیدی نظیر پزشکی، مهندسی و فناوری اطلاعات باقی خواهد ماند. مزایای مالی (معافیت از مالیات و حقوق رقابتی) و اصلاحات قانونی اخیر (لغو NOC و مجوز خروج) جذابیت قطر را به عنوان مقصدی که در آن آزادی حرفه‌ای و مالی توأمان وجود دارد، افزایش داده است.

با این وجود، متقاضیان باید به این نکته توجه داشته باشند که بازار کار قطر ماهیتی دو لایه دارد: در حالی که کارگران غیرماهر توسط حداقل دستمزد حمایت می‌شوند، متخصصان باید برای حفظ حاشیه پس‌انداز خود، علاوه بر دستمزد بالا، بر روی یک بسته رفاهی جامع (به ویژه در مورد مسکن و بیمه درمانی تکمیلی) مذاکره کنند تا هزینه بالای زندگی در دوحه را مدیریت نمایند. همچنین، به دلیل نبود پوشش تأمین اجتماعی و بازنشستگی برای مهاجران، اتخاذ یک استراتژی مالی شخصی برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری ضروری است.

در نهایت، موفقیت در ورود به بازار کار قطر مستلزم تسلط کاری به زبان انگلیسی و تأیید مدارک حرفه‌ای است، و استفاده از پلتفرم‌هایی مانند لینکدین برای دسترسی به مشاغل تخصصی، یک ضرورت حرفه‌ای محسوب می‌شود. قطر برای نیروی کار ماهر، یک فرصت عالی برای انباشت ثروت در یک محیط امن و پیشرفته است، هرچند که احتمالاً ماهیت این اقامت موقت خواهد بود.