کشور اسکاتلند

ثبات اقتصادی، فرصت‌های شغلی و اهمیت منطقه‌ای اسکاتلند، به عنوان دومین کشور بزرگ در قلمرو بریتانیا، با برخورداری از ثبات اقتصادی و سیاسی قابل توجه، به یک مرکز مهم برای جذب نیروی کار متخصص تبدیل شده است. شهرهای بزرگی چون گلاسکو به عنوان مهم‌ترین مرکز صنعتی و تجاری بریتانیا، و ادینبورگ به عنوان پایتخت، نقش کلیدی در پیشبرد اقتصاد این منطقه ایفا می‌کنند. نرخ بیکاری در اسکاتلند پایین است و تقاضای مستمر برای نیروی کار ماهر در صنایع اصلی مانند نفت، کشتی‌سازی و بخش‌های حیاتی مانند پزشکی، قضاوت و جراحی وجود دارد که این مشاغل دارای بالاترین میانگین درآمد هستند. در کنار تقاضای بالا برای متخصصان سطح بالا، کمبود نیروی کار در بخش‌های ساده‌تر مانند کارگران ساختمانی نیز باعث شده است که پذیرش بالایی برای این دسته از کارگران وجود داشته باشد، که نشان‌دهنده یک بازار کار دوگانه با نیازهای گسترده است. با وجود اینکه هزینه زندگی در شهرهای اسکاتلند گران است، اما امکان اشتغال برای تمامی سطوح مهارتی فراهم است.   

کیفیت رفاه اجتماعی، مزایای منطقه‌ای و برتری‌های آکادمیک اسکاتلند علاوه بر طبیعت چشمگیر و محیطی مطلوب، از سیستم رفاه اجتماعی قوی و مزایای خاص منطقه‌ای بهره می‌برد که آن را به مقصدی جذاب تبدیل کرده است.

 این کشور مرکز تحقیقات و نوآوری دانشگاهی است؛ چهار دانشگاه آن (از جمله ادینبورگ و گلاسگو) در رتبه‌بندی‌های جهانی حضور دارند و نقش بزرگی در پیشرفت‌هایی مانند علوم پزشکی و محاسبات داشته‌اند. این برتری آکادمیک، اسکاتلند را برای دانشجویان بین‌المللی، به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی، بسیار جذاب کرده است (۵۸٪ دانشجویان ارشد و دکتری تمام وقت غیربومی هستند). سیستم رفاهی اسکاتلند (Social Security Scotland) بر اساس کرامت و عدالت طراحی شده و با فراهم کردن دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و آموزشی، به بهبود رفاه اجتماعی مهاجران کمک می‌کند. از مزایای ملموس این منطقه، رایگان بودن کامل داروهای تجویزی از طریق NHS است، که یک تفاوت کلیدی نسبت به سایر مناطق بریتانیا محسوب می‌شود.   

روش‌های مهاجرت به اسکاتلند

ویزای کار تخصصی (Skilled Worker Visa)

ویزای کار تخصصی، رایج‌ترین مسیر برای متخصصان خارجی است که مستلزم دریافت یک پیشنهاد شغلی (Job Offer) و گواهی اسپانسرشیپ (CoS) از کارفرمایی دارای مجوز بریتانیایی است. طبق قوانین سخت‌گیرانه سال ۲۰۲۵، حداقل حقوق عمومی لازم برای این ویزا به £۴۱,۷۰۰ در سال افزایش یافته است، هرچند برای مشاغل موجود در لیست‌های کمبود نیروی کار (ISL/TSL) ممکن است تسهیلاتی در نظر گرفته شود. متقاضی باید توانایی زبان انگلیسی در سطح حداقل B1 (CEFR) را اثبات کند و همچنین تمکن مالی معادل £۱,۲۷۰ را برای پوشش هزینه‌های اولیه زندگی (به مدت ۲۸ روز متوالی در حساب بانکی) نمایش دهد. این ویزا پس از پنج سال اقامت مستمر و قانونی، امکان درخواست برای اقامت دائم (ILR) را فراهم می‌کند.   

ویزای نیروی کار سلامت و مراقبت (Health and Care Worker Visa)

این ویزای تخصصی زیرمجموعه‌ای از ویزای کار تخصصی است که منحصراً برای کادر درمان شامل پرستاران، پزشکان و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی طراحی شده است. به دلیل کمبود نیروی کار در این بخش، شرایط این ویزا اندکی تسهیل شده است. متقاضی ملزم به داشتن پیشنهاد شغلی در بخش مراقبت‌های بهداشتی و اثبات مهارت زبان انگلیسی در سطح B1 است. هزینه درخواست این ویزا معمولاً کمتر از ویزای Skilled Worker استاندارد بوده و تمکن مالی (حدود £۱,۲۷۰) اغلب توسط کارفرمای اسپانسر تضمین می‌شود. این مسیر امکان همراهی خانواده (همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال) را فراهم کرده و پس از ۵ سال اقامت مستمر منجر به اقامت دائم بریتانیا می‌شود.   

ویزای تحصیلی (Student Visa)

ویزای تحصیلی برای متقاضیان بین‌المللی که موفق به اخذ پذیرش از یک دانشگاه یا موسسه آموزشی معتبر در اسکاتلند شده‌اند، صادر می‌گردد. از آنجایی که اسکاتلند در دسته "خارج از لندن" قرار می‌گیرد، دانشجو باید تمکن مالی معادل £۱,۱۳۶ به ازای هر ماه و برای حداکثر ۹ ماه (£۱۰,۲۲۴) را علاوه بر شهریه، برای تأمین هزینه‌های زندگی خود اثبات کند. همچنین برای هر فرد همراه (در صورت مجاز بودن) ماهانه مبلغ £۶۸۰ اضافی مورد نیاز است. این وجوه باید حداقل ۲۸ روز متوالی در حساب متقاضی موجود باشند و مدارک مالی نباید بیشتر از ۳۱ روز از تاریخ صدورشان گذشته باشد. در صورت اقدام از خارج بریتانیا، مدت زمان معمول صدور ویزا حدود ۳ هفته است و دانشجویان حق کار پاره‌وقت در حین تحصیل را دارند.   

ویزای استعداد جهانی (Global Talent Visa)

این ویزا برای جذب نخبگان و رهبران برجسته یا بالقوه در زمینه‌های علمی، فناوری، پژوهشی و هنری طراحی شده است و نیاز به دریافت تاییدیه (Endorsement) از یکی از نهادهای رسمی ذی‌صلاح بریتانیا دارد. مزیت بی‌نظیر این مسیر، نشان‌دهنده اولویت دولت برای جذب سرمایه انسانی نخبه است، زیرا متقاضیان این ویزا از اثبات تمکن مالی معاف هستند و همچنین نیاز به ارائه مدرک رسمی زبان انگلیسی ندارند. هزینه درخواست ویزای گلوبال تلنت £۷۱۶ است. این مسیر از لحاظ زمانی نیز بسیار سریع بوده و امکان درخواست اقامت دائم (ILR) را برای افراد واجد شرایط، تنها پس از ۳ سال اقامت فراهم می‌کند.   

ویزای نوآور-بنیان‌گذار (Innovator Founder Visa)

ویزای نوآور-بنیان‌گذار (Innovator Founder) برای کارآفرینانی است که قصد راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید، مقیاس‌پذیر و نوآورانه در بریتانیا را دارند و باید ایده تجاری آن‌ها توسط یک نهاد تأییدکننده معتبر حمایت شود. این ویزا، که جایگزین ویزاهای قدیمی‌تر شده، بر نوآوری واقعی در ایده‌ها تأکید دارد. متقاضی اصلی باید سطح زبان انگلیسی B2 (معادل آیلتس ۵.۵) را اثبات کند. همچنین، متقاضی ملزم به اثبات تمکن مالی اولیه معادل £۱,۲۷۰ به مدت ۲۸ روز برای خود است و در صورت داشتن همراه، این مبلغ برای هر فرد افزایش می‌یابد (به عنوان مثال £۱,۵۵۵ برای متقاضی و یک همراه). در صورت فعالیت موفقیت‌آمیز و تأیید نهاد مربوطه، این مسیر نیز یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای کسب اقامت دائم، یعنی پس از ۳ سال، محسوب می‌شود.   

ویزای خانوادگی (Family Visas)

ویزاهای خانوادگی به شهروندان غیربریتانیایی اجازه می‌دهند تا به اعضای درجه یک خانواده خود که مقیم یا شهروند بریتانیا هستند (شامل همسر یا شریک زندگی، نامزد، یا فرزندان زیر ۱۸ سال) در اسکاتلند بپیوندند. شرایط اصلی این ویزاها شامل اثبات رابطه، رعایت الزامات درآمدی و تمکن مالی از سوی اسپانسر مقیم بریتانیا و همچنین در اغلب موارد، ارائه مدرک زبان انگلیسی است. این مسیر پس از طی یک دوره اقامت موقت ۵ ساله و رعایت تمامی شرایط، منجر به اخذ اقامت دائم بریتانیا (Indefinite Leave to Remain) می‌شود.   

جدول مقایسه تخصصی روش‌های کلیدی مهاجرت به اسکاتلند (بر اساس قوانین ۲۰۲۵)

پر تقاضاترین و موفق‌ترین نوع درخواست‌های مهاجرتی به اسکاتلند

با وجود سخت‌گیری‌های جدید در قوانین ۲۰۲۵، ویزای کار تخصصی (Skilled Worker Visa) همچنان به عنوان پرتقاضاترین و موفق‌ترین مسیر مهاجرت برای متخصصان و کارگران ماهر شناخته می‌شود. دلیل اصلی این برتری، ساختار روشن و مشخص این مسیر است که متکی بر یک قرارداد شغلی واقعی و پایدار است. برخلاف ویزاهای سرمایه‌گذاری یا نوآور که به تأییدیه‌های سلیقه‌ای و پایش مستمر کسب‌وکار وابسته هستند، ویزای Skilled Worker امنیت شغلی و اقتصادی فوری برای متقاضی فراهم می‌کند. این وضوح و قابل پیش‌بینی بودن باعث می‌شود که ریسک رد درخواست در آن برای افرادی که موفق به یافتن اسپانسر می‌شوند، کمتر باشد. آمارهای مهاجرت نشان می‌دهد که این مسیر برای ایرانیان یکی از موفق‌ترین روش‌ها بوده است (۳۵٪ از مهاجران ایرانی از این طریق اقدام کرده‌اند). اگرچه شرط افزایش حقوق تا £۴۱,۷۰۰ در سال ۲۰۲۵  بسیاری از مشاغل با درآمد متوسط را حذف می‌کند، اما برای متخصصان سطح بالا (مانند جراحان، پزشکان، و مدیران ارشد) همچنان مسیر اصلی و امن برای کسب اقامت دائم بریتانیا محسوب می‌شود.   

حداقل دستمزد در اسکاتلند

حداقل دستمزد قانونی در بریتانیا، که برای افراد ۲۳ سال به بالا اعمال می‌شود و تحت عنوان National Living Wage (NLW) شناخته می‌شود، در سال ۲۰۲۵ به £۱۲.۲۱ در ساعت افزایش یافته است. با این حال، در اسکاتلند مفهومی به نام Real Living Wage (RLW) ترویج می‌شود که نرخی داوطلبانه است و توسط سازمان Living Wage Scotland با حمایت دولت اسکاتلند بر اساس هزینه‌های واقعی زندگی محاسبه می‌شود. این سازمان بیش از ۲,۸۰۰ کارفرما را به دلیل پرداخت این دستمزد بالاتر تأیید کرده است، که نشان‌دهنده تعهد اخلاقی دولت اسکاتلند برای تضمین پرداخت عادلانه فراتر از حداقل‌های قانونی است. به طور کلی، میانگین درآمد سالانه در اسکاتلند حدود £۳۸,۳۱۵ پوند است ، که اگرچه پایین‌تر از میانگین درآمد در لندن است، اما با توجه به هزینه‌های زندگی کمی پایین‌تر در اسکاتلند نسبت به پایتخت، یک سطح درآمد معقول را برای ساکنان تضمین می‌کند.   

شرایط بیمه‌ها در اسکاتلند

بیمه خدمات درمانی ملی (NHS) سیستم خدمات درمانی ملی (NHS) در اسکاتلند، خدمات درمانی عمومی و تخصصی باکیفیتی را به طور رایگان به تمامی افراد مقیم، به شرط پرداخت عوارض خدمات مهاجرت (IHS) ارائه می‌دهد. این خدمات شامل دسترسی به پزشک عمومی (GP)، مشاوره‌های تخصصی، و درمان‌های بیمارستانی (در صورت ارجاع) است. تمایز عمده اسکاتلند در بخش بهداشت، سیاست منطقه‌ای مربوط به داروهای تجویزی است: برخلاف انگلیس که هزینه‌ای برای نسخه دریافت می‌کند، در اسکاتلند داروهای تجویزی (Prescriptions) برای همه ساکنان به طور کامل رایگان است. این مزیت، یک صرفه‌جویی مالی مستقیم برای مهاجران ایجاد کرده و نشان‌دهنده تعهد بیشتر دولت اسکاتلند به رفاه عمومی است.   

مزایای تأمین اجتماعی اسکاتلند (Social Security Scotland) سازمان تأمین اجتماعی اسکاتلند، تحت نظارت دولت اسکاتلند، مجموعه‌ای از کمک هزینه‌ها و مزایای اجتماعی را به طور مستقل از سیستم مرکزی بریتانیا ارائه می‌دهد. تمرکز این سازمان بر ارائه حمایت‌های مالی بر اساس کرامت، عدالت و احترام است. مزایای اصلی شامل "پرداخت کودک اسکاتلند" به مبلغ £۱۰۸.۶۰ هر چهار هفته برای هر کودک زیر ۱۶ سال، و همچنین کمک هزینه‌های خانواده (مانند پرداخت برای بانوان باردار و نوزادان) و کمک هزینه یادگیری اولیه برای کودکان است. این پرداخت‌های حمایتی بر ارزیابی سایر مزایای دولتی بریتانیا تأثیری نمی‌گذارند و یک لایه حفاظتی اضافی برای گروه‌های آسیب‌پذیر (مانند خانواده‌ها و جوانان هنگام شروع به کار) فراهم می‌کنند.   

مزایا و معایب مهاجرت به اسکاتلند

مزایا (Benefits)

1. آموزش و پژوهش سطح بالا: برخورداری از سیستم آموزشی معتبر با دانشگاه‌های رده‌بندی جهانی که مراکز بزرگ تحقیقاتی هستند.   
2. مزیت‌های رفاهی منطقه‌ای: دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی رایگان NHS با امتیاز ویژه داروهای تجویزی رایگان که در سایر نقاط بریتانیا وجود ندارد.   
3. پایداری اقتصادی و نیاز به نیروی کار: اقتصاد پیشرفته با نرخ بیکاری پایین و تقاضای مستمر برای متخصصان.   
4. محیط زیست و طبیعت بکر: وجود مناظر طبیعی زیبا، آلودگی کم و حمل و نقل عمومی کارآمد.   

معایب (Drawbacks)

1. هزینه بالای زندگی: هزینه زندگی در اسکاتلند به ویژه در شهرهای بزرگ مانند ادینبورگ، نسبتاً بالا و گران است.   
2. آب و هوا: آب و هوای اقیانوسی، مرطوب و اغلب سرد است که نیازمند لباس‌های ضخیم در طول سال است.   
3. چالش‌های فرهنگی و زبانی: لهجه غلیظ اسکاتلندی (Scottish accent) می‌تواند در مراحل اولیه برای مهاجران دشواری‌هایی ایجاد کند.   
4. خدمات تخصصی درمانی: گاهی اوقات، دسترسی به پزشک متخصص و درمان‌های ثانویه از طریق NHS ممکن است با نوبت‌های طولانی همراه باشد.   

همه قوانین جدید برای مهاجرت به اسکاتلند (تمرکز بر ۲۰۲۵)

قوانین مهاجرتی بریتانیا در سال ۲۰۲۵، با هدف تمرکز شدید بر جذب نیروی کار با درآمد بالا و محدود کردن مهاجرت کم‌مهارت، دچار دگرگونی‌های ساختاری شده است. این تغییرات، برنامه‌ریزی مهاجرت را به طور اساسی تحت تأثیر قرار داده‌اند:

افزایش شدید حداقل حقوق ویزای کار تخصصی مهم‌ترین تغییر، افزایش اجباری حداقل حقوق مورد نیاز برای ویزای Skilled Worker به £۴۱,۷۰۰ در سال است. این اقدام نشان‌دهنده یک استراتژی حکومتی برای حذف مهاجرت با هدف پر کردن مشاغل با درآمد متوسط یا پایین است. در نتیجه، بسیاری از مشاغلی که پیش از این برای مهاجران در دسترس بودند، دیگر واجد شرایط ویزای کاری نخواهند بود، مگر اینکه نرخ بازار آن شغل به خودی خود بالاتر از این آستانه باشد. این سیاست عملاً مهاجرت را به ابزاری برای جذب نیروی کار در سطح RQF Level 6 به بالا تبدیل کرده است.   

جایگزینی لیست مشاغل در معرض کمبود (SOL) و محدودیت خانواده لیست مشاغل در معرض کمبود (SOL) که فرآیند مهاجرت را تسهیل می‌کرد، با لیست حقوق مهاجرت (ISL) و لیست موقت کمبود (TSL) جایگزین شده است. لیست ISL برای مشاغل با مهارت بالا و TSL برای مشاغل با مهارت پایین‌تر (RQF 3-5) در نظر گرفته شده است. یک محدودیت اساسی اعمال شده است: دارندگان ویزای TSL حق همراهی خانواده را نخواهند داشت. این تفکیک دوگانه، فشار مضاعفی را بر کارگران کم‌مهارت ایجاد می‌کند و تأکید می‌کند که سیاست خانواده‌محور تنها برای متخصصان سطح بالا حفظ خواهد شد.   

تسهیل فرآیند برای کارفرمایان اسپانسر و سخت‌گیری‌های مرزی در راستای تسهیل استخدام نیروهای ماهر، الزامات تمدید مجوزهای اسپانسری کارفرمایان لغو شده و تاریخ انقضای تمامی مجوزهای فعال به طور خودکار تا ۱۰ سال تمدید می‌شود. این تسهیلات اداری، فرآیند جذب نیروهای متخصص را برای کارفرمایان ساده‌تر می‌کند. در مقابل، کنترل مرزی سخت‌گیرانه‌تر شده است؛ مجازات استخدام افراد بدون مجوز کار برای کارفرمایان تا £۶۰,۰۰۰ افزایش یافته است. همچنین، معرفی مجوز سفر الکترونیکی (ETA) با هزینه £۱۰ برای بسیاری از بازدیدکنندگان، امکان غربالگری پیش از سفر و تقویت امنیت مرزی را فراهم می‌سازد.   

مقررات سخت‌گیرانه علیه مهاجرت غیرقانونی قوانین جدید مهاجرتی تأکید زیادی بر عدم پذیرش افرادی دارد که از مسیرهای غیرقانونی وارد کشور شده‌اند. طبق مقررات سال ۲۰۲۵، هر فردی که قبلاً به طور غیرقانونی وارد بریتانیا شده باشد، صرف نظر از زمان گذشته، معمولاً از دریافت شهروندی رد خواهد شد. این سیاست همراه با افزایش جریمه‌ها، نشان‌دهنده یک رویکرد دوگانه است: تسهیل فرآیند برای نیروهای نخبه و ماهر مورد نیاز بازار کار و در عین حال، سخت‌گیری مطلق در برابر مهاجرت غیرقانونی و کم‌مهارت.   

پرسش ها